Przedmoście Kalisza – bunkry i schrony

W każdej rowerowej podróży lubię jechać w konkretnym celu. W szczególności upodobałem sobie wycieczki nad jeziora. Wszystkie „wodne” miejscowości w okolicy zwiedziłem. Trzeba poszukiwać nowych wyzwań i atrakcji. Podróże w historyczne miejsca mogą być równie interesujące. Z pewnością wielu kaliszan nie zdaje sobie sprawy, ale wokół Kalisza znajduje się kilkanaście bunkrów i schronów z czasów II wojny światowej. Dotarcie do punktów rejonu umocnionego „Przedmoście Kalisz” było celem jaki sobie ostatnio postawiłem …

Przedmoście Kalisz – przedmoście, rejon umocniony wzniesiony w lipcu i sierpniu 1939 na zachód i południowy zachód od Kalisza przez 25 Batalion Saperów 25 Dywizji Piechoty; otaczał miasto półkoliście w odległości około 6—7 km od Śródmieścia opierając się flankami na Prośnie, osłaniał przeprawy drogowe i kolejowe na Prośnie i Swędrni w Kaliszu i w Piwonicach; w 1939 obsadzony przez 29 Pułk Strzelców Kaniowskich.
Rejon umocniony został wybudowany na mocy rozkazów z 24 czerwca 1939 i 12 lipca 1939; do 1 września 1939 wybudowano 19 schronów betonowych oraz 18 drewnianych, rozlokowanych na zachód oraz południowy zachód od Kalisza. Powyższa linia miała za zadanie stawienie oporu Wehrmachtowi, którego jednego z kierunków uderzenia spodziewano się po linii Kalisz-Łódź-Warszawa. Schrony z Przedmościa Kalisz nie zostały wykorzystane bojowo, gdyż operacje wojenne ominęły Kalisz. Do dzisiejszych czasów przetrwało 18 betonowych obiektów. Nieformalnie są one kolejno ponumerowane, od cmentarza komunalnego zaczynając (1), a na Żydowie kończąc (19) (źródło: Wikipedia)

Pokaż Militaria na większej mapie

Zwiedzanie bunkrów rozpocząłem od dojazdu na Cmentarz Komunalny gdzie na wzgórzu po prawej stronie znajduje się bunkier nr 1. Obiekt jest zniszczony, dlatego przekrojowo można zobaczyć grubość murów oraz zbrojenia.

Obiekt nr 1

Następnie dojechałem do Osiedle Panorama (Antczaka).  Przy bramie wjazdowej do domków jednorodzinnych, po lewej stronie znajdziemy bunkier nr 2. Został tam przeniesiony, pierwotnie stał w innym miejscu. Obiekt jest dobrze zachowany, wstawiono drzwi oraz kraty, aby zapobiec dewastacji.

Obiekt nr 2

Wróciłem na ulicę Poligonową i pojechałem do samego końca. Tuż za pierwszym zakrętem, po prawej stronie znajduje się bunkier nr 3. Łatwo dostępny, zniszczony nie przez wojnę, ale wymalowane na nim bohomazy. W niedalekiej odległości, skręcając w żwirową uliczkę  znajdziemy bunkier nr 4. Znajduje się na prywatnej posesji. Bunkry nr 2,3,4 znajdują się blisko siebie, w promieniu około 200-300 metrów.

Obiekt nr 4

Obiekt nr 3 – znajdujący się na prywatnej posesji

Znalezienie bunkra nr 5 jest już trudniejszym zadaniem. Pewnie z Osiedla Panorama też byśmy dojechali do kolejnego miejsca, jedna z wielu polnych dróżek poprowadziłaby nas na właściwy tor. Która? tego już nie jestem w stanie wskazać. Dlatego najlepszym rozwiązaniem jest pojechać w kierunku marketu Tesco przy ulicy Wojska Polskiego. Po prawej stronie mijamy Dr Marcusa i wjeżdżamy w ulicę Inwestorską (przejazd pod wiaduktem). Jedziemy około kilometra ulicą Inwestorską, wzdłuż drogi nr 25 (Kalisz – Ostrów Wielkopolski). Po prawej stronie powinniśmy zobaczyć bunkier nr 7. Wjeżdżamy po prawej stronie w polną dróżkę, tam w odległości około 300 metrów znajdują się obiekty nr 5, 6 i 7. Bunkry są otoczone polami uprawnymi. Do obiektu nr 5 i 6 nie było możliwości dojazdu. Gdybyśmy pojechali dalej dojechalibyśmy do ulicy ul. Św Michała.

w oddali – Obiekt nr 5

Obiekt nr 6

Obiekt nr 7 – widok w kierunku Kalisza

Obiekt nr 7

Bunkry od nr 1 do nr 7 są położone najbliżej Kalisza. Udało mi się odnaleźć jeszcze trzy bunkry w ulokowane nieco dalej. Ulicy Inwestorską należy jechać w stronę Nowych Skalmierzyc, aż do wiaduktu nad trasą nr 25.

Wiadukt nad trasą Kalisz – Ostrów Wielkopolski

Przejeżdżając nad nim dotrzemy do Szczypiorna. Kierujemy się ulicą Wrocławską w kierunku Nowych Skalmierzyc. Na wysokości reklamy Tontora trzeba skręcić w lewo pod torami.

Szczypiorno – zjazd do bunkrów nr 9, 10, 11

Przejeżdżamy przez park  i dotrzemy do bunkra nr 11. Poniższe nagranie pokazuje jak do niego trafić. Mijamy jeziorko po lewej stronie i odbijamy w prawo na wysokości bloku mieszkalnego.

Obiekt nr 11

Obiekt nr 10

Bunkier nr 10 znajduje się bardzo blisko nr 11. Z początku nie mogłem go znaleźć, był dobrze zamaskowany. Miejscowy poinformował mnie, że niedaleko znajduje się jeszcze jeden bunkier (nr 9). Pojechałem do końca czarnej drogi. Kolejny napotkany oznajmił, że ma ten bunkier, ale na własnym … ogródku. Przyjął mnie gościnnie, mówił że nie jestem pierwszą osobą która przyjeżdża zobaczyć schron na własne oczy.

Obiekt nr 9 – Schron jest typu tradytor z jednym stanowiskiem strzeleckim (CKM)

Obiekt nr 9 – widok w środku

Przy torach (z tyłu Agromy) natrafiłem na jeszcze jeden obiekt, który nie wchodzi w skład Przedmościa Kalisz. Ten ceglany schron wybudowano w 1913 roku przez Rosjan.

Niestety z żalem muszę stwierdzić, że praktycznie wszystkie obiekty były bardzo zaniedbane i przede wszystkim zapomniane. Tylko przy jednym z nich (nr 11) była tablica, która opisywała czym tak naprawdę jest obiekt.  Z reszty zrobiono sobie śmietnik, albo zwykłą melinę. Szkoda, bo jakby nie było jest to miejsce historyczne

Dotarłem w sumie do 11 obiektów. 10 z nich zostało oznaczonych niebieskim kolorem na mapie. W numeracji pominięto rosyjską strażnicę.

Przejechałem około 30 kilometrów, cała wycieczka wraz z szukaniem schronów zajęła mi około 4 godzin.

źródła:
http://przedmoscie-kalisz.pl.tl/Bunkry.htm
http://www.schrony1939.fortyfikacje.pl/kalisz.htm