Ciekawostki i anegdoty szachowe
„Mecz stulecia” – tak nazwano spotkanie rozegrane w Belgradzie w 1970r.(29.03-06.04) pomiędzy reprezentacją ZSRR a reprezentacją „Reszty świata”.
Toczył się on na dziesięciu szachownicach i obejmował 4 koła. Zorganizowanie takiego spotkania było pomysłem byłego mistrza świata M.Euwego. Początkowo federacja szachowa ZSRR była temu niechętna, ale w końcu wyraziła zgodę na tego rodzaju mecz, a organizacji spotkania podjęła się jugosłowiańska federacja szachowa. Każda reprezentacja miała dwóch zawodników rezerwowych.Byli nimi: w drużynie radzieckiej L.Stein i D.Bronstein, w drużynie „Reszty świata”- F.Olawsson i K.Darga.
Kapitanami drużyn byli: D.Postnikow i M.Euwe.
Za udział w meczu wszyscy uczestnicy otrzymali po 400 dolarów USA. Za zwycięstwo w meczu na pierwszej szachownicy ufundowana została specjalna nagroda w postaci samochodu marki „Fiat 1300L”, a za zwycięstwo w meczu na drugiej szachownicy-samochód marki „Moskwicz 412″. Skład ,,Reszty świata ” oparł M.Euwe na liście Elo oraz liście najlepszej dziesiątki ,ustalonej przez dziennikarzy szachowych zrzeszonych w AIPE. Według tej listy na pierwszej szachownicy powinien wystąpić Fischer, a na drugiej Larsen. Jednak Larsen zaprotestował przeciwko takiej decyzji, domagając się ultymatywnie przyznania mu miejsca na pierwszej szachownicy. Argumenty Larsena były następujące Fischer po wycofaniu się z turnieju międzystrefowego w Sousse (1967) uczestniczył jedynie w dwóch niezbyt silnych turniejach w 1968 r. i na liście AIPE nie figuruje, podczas gdy on – Larsen -w ciągu tego czasu (1967-1970) zwyciężył w wielu silnych turniejach międzynarodowych.
Organizatorzy meczu woleli,aby na pierwszej szachownicy ,,Reszty świata ” grał Fischer .W ten sposób w ramach sensacyjnego meczu doszło by do do rewelacyjnego mini-meczu pomiędzy Fischerem a mistrzem świata Spasskim. Incydent został zażegnany po interwencji Euwego, dzięki kompromisowemu stanowisku Fischera, który zgodził się grać na drugiej szachownicy. W tej sytuacji organizatorzy meczu musieli ustąpić. Kolejność zawodników radzieckich ustalona została na podstawie listy światowej FIDE (szachownice 1-3 ), wyników mistrzostw ZSRR (szachownice 4-7) i poprzednich wyników (szachownice 8-10). W celu przewidzenia wyniku, na kilka tygodni przed rozpoczęciem meczu zaprogramowano w Stanach Zjednoczonych komputer,który podał następującą prognozę : wygra reprezentacja ZSRR 22,5 : 17,5 jeśli w ekipie ,,Reszty świata ” nie będzie grał Fischer, natomiast w przypadku jego udziału mecz zakończy się zwycięstwem ZSRR 21,5 :18,5. Istotnie zwyciężyła reprezentacja ZSRR po dramatycznej i wyrównanej walce , w minimalnym stosunku 20,5 :19,5. Na zwycięstwo reprezentacji ZSRR złożyły się głównie następujące przyczyny: drużyna przebywała przed meczem na obozie treningowym, w czasie trwania tego obozu oraz w czasie meczu miała dwóch trenerów – sekundantów ( arcymistrzów Bondarewskiego i Furmana ). W przeciwieństwie do reprezentacji ,,Reszty świata” ,drużyna radziecka była zespołem dążącym do zwycięstwa drużynowego . Wśród niektórych reprezentantów „Reszty świata ” widoczna była dbałość o wynik indywidualny (Portisch, Najdorf). Na szczególną uwagę zasługują 2 wysokie zwycięstwa indywidualne (3:1) Fischera nad Petrosjanem i Keresa nad Ivkowem oraz znaczna przewaga punktowa ,,Reszty świata”na pierwszych czterech szachownicach.