Dlaczego warto grać w szachy?

Często mówi się o szachach, że są „królewską grą”. Wiele wieków temu królowie i władcy, kiedy grali w szachy ćwiczyli praktyczne umiejętności przewidywania ruchów przeciwnika. Obecnie przeprowadzono wiele badań i testów, które udowodniły, że szachy mają wiele walorów edukacyjnych.

 Szachy to specyficzną kombinację sportu, naukowego myślenia i elementów sztuki. Taki rodzaj intelektualnej aktywności pozytywnie wpływa nie tylko na rozwój umysłowy, ale także osobowościowy. Dlatego nauka gry w szachy prowadzona jest dla dzieci w wieku przedszkolnym. Gra w szachy doskonali pamięć, uwagę, rozwija zdolność koncentracji i logicznego myślenia. W szachy grają już 4 latkowie…

Artykuł ukazał się w Ekspressie Kaliskim nr 100 na stronie 11. Dalszy ciąg artykułu w „Czytaj więcej”

1. Szachy mogą podnieść iloraz inteligencji
Szachy od zawsze były postrzegane jako gra inteligentnych. Trzeba jednak zadać pytanie: czy inteligentnych ludzi ciągnie do gry w szachy, czy gra w szachy czyni ich inteligentnymi. Badania wykazały, że faktycznie umiejętność logicznego poruszania się szachowym wojskiem może w znacznym stopniu podnieść iloraz inteligencji osoby grającej. Grupę 4000 wenezuelskich uczniów badano przed i po kursie nauki gry w szachy. Zaobserwowano znaczącą poprawę w poziomie IQ zarówno u chłopców i dziewcząt.

2. Granie w szachy powoduje pracę obu półkul mózgu
Niemieccy naukowcy zbadali szachowych ekspertów i nowicjuszy. W celu zmierzenia ich reakcji pokazano im proste formy geometryczne i pozycje szachowe. Spodziewali się, że u ekspertów lewa część mózgu będzie o wiele bardziej aktywna, okazało się, że prawa półkula mózgu reagowała podobnie. Reakcje obu grup osób w rozpoznawaniu prostych kształtów były takie same, ale eksperci używali obu stron mózgu do szybszego reagowania na pytania dotyczące pozycji szachowych.

3. Granie w szachy zwiększa kreatywność

Nad kreatywnością można pracować pobudzając aktywnymi działaniami prawą półkulę mózgu. Przeprowadzono badanie, w którym wzięli uczniowie szkół podstawowych. Grupa miała możliwość uczestniczenia raz w tygodniu w zajęciach szachowych. Po okresie 32 tygodni zbadano dzieci pod względem kreatywnym. Grupa szachowa była najbardziej twórcza i zdobyła najlepsze wyniki wśród badanych uczniów.

4. Szachiści mają dobrą pamięć

Szachiści są w stanie przypomnieć sobie partie szachową, którą grali kilka lat wcześniej. Bycie dobrym graczem pozwala szachiście na rozgrywanie jednocześnie kilku pojedynków nie patrząc na szachownicę. Podaje mu sie jedynie współrzędne ruchu (np.: skoczek z b1 na c3 lub pionek z e2 na e4), które szachista bezbłędnie potrafi zapamiętać. Taka umiejętność gry „ na ślepo” przychodzi po kilku latach nauki gry w szachy. W dwuletnim badaniu, w którym uczniowie dostali szanse regularnej gry w szachy, poprawili swoje oceny ze wszystkich przedmiotów szkolnych, a ich nauczyciele zauważyli lepszą pamięć i zdolności organizacyjne.

5. Granie w szachy pomaga w rozwiązywaniu problemów.
Partia szachowa to ciągłe podejmowanie decyzji, na podstawie tego co zagra nam przeciwnik. Mózg podobnie jak pozostałe mięśnie człowieka, jeżeli pracuje, jest efektywniejszy i umożliwia szybszy i lepszy wybór decyzji. W 1992 roku w Brunszwiku 450 uczniów piątej klasy zostało podzielonych na trzy grupy. Grupa A przeszła tradycyjny system nauczania matematyki. W grupie B do nauczania matematyki dodano również elementy gry w szachy. Grupa C rozpoczęła naukę gry w szachy od samego początku, równolegle z matematyką. W standardowym teście, Grupa C miała 81,2% punktów w porównaniu z 62% grupy A. Szachowa grupa wyprzedziła nieszachową aż o 21,46%. Szachowe potęgi takie jak Rosja i Armenia wprowadziły szachy do szkół jako przedmiot obowiązkowy. W Polsce też istnieją szkoły, którymi szachy są przedmiotem ocenianym i jest to jednocześnie idealne uzupełnieniem matematyki.

6. Szachy poprawiają koncentracje
Jesteśmy przyzwyczajeni do szybkiego i głośnego trybu życia. Widok grających w kompletnej ciszy dwóch szachistów może wywoływać zdziwienie. Turniejowy spokó jest wynikiem koncentracji, jaką zachowują podczas partii obaj zawodnicy. Młodzi szachiści mają jeszcze z tym problem, często rozpraszają się, z upodobaniem patrząc jak idzie ich kolegom na sąsiadnich szachownicach. Starsi zawodnicy starają się w 100% zaangażować w partie, nie zwracając uwagi rzeczy, które mogłyby ich rozpraszać. Liczne badania uczniów w USA, Rosji, Chinach potwierdzają tezę, że grupa szachistów potrafi się koncetrować na bardzo wysokim poziomie.